Oorlogslachtoffers
De Tweede Wereldoorlog kent ook oorlogslachtoffers voor de gemeente Eelde. Zowel dorpsgenoten als ook passanten, bevrijders of bezetters.
Dorpsgenoten:
Als gevolg van de Tweede Wereldoorlog zijn de onderstaande dorpsgenoten om het leven gekomen.
Jan Andries Blok
Geboren op 4 april 1891 te Emden. Hij is weduwnaar, groentekweker van beroep en woont te Eelderwolde. Wegens communistische sympathieën en verzetswerk tegen de Duitsers is hij naar Weimar afgevoerd. Hier overlijdt hij op 24 juni1942.
Aaltje van Bruggen
Geboren op 22 juni 1937 te Vries. Zij woont aan de Burg. Legroweg 76 te Eelde. Op de bevrijdingsdag wordt de boerderij, waarin zij woont, onder vuur genomen. Het pand raakt in brand, waarbij zij gewond raakt. Aaltje wordt naar het ziekenhuis in Assen vervoerd waar zijn op 22 april 1945 overlijdt.
Feico Pieter Jan Camphuis
Geboren op 24 juni 1890 te Groningen en is gehuwd. Camphuis is eigenaar van een steenkolenhandel en woont in Huize Vennebroek te Paterswolde. Hij is op 22 september 1944 gearresteerd bij zijn boerderij in Bakkeveen, omdat hij verdacht wordt betrokken te zijn bij wapendroppingen. Begin januari 1945 wordt hij gedeporteerd naar Neuengamme. Hij overlijdt op 27 april 1945 te Lübeck.
Adolf Dussel
Geboren op 29 september 1922 te Eelde en hij is ongehuwd. Hij is boerenknecht en woont Bunnerweg 1 te Eelde. Wegens de “Arbeitseinsatz” verblijft hij in Duitsland en komt ziek terug. In een ziekenhuis in Groningen overlijdt hij op 25 augustus 1944.
Trientje Ezenga
Geboren op 22 juli 1896 te Ten Boer en zij is ongehuwd. Zij is huishoudster en woont Hoofdweg 212 te Paterswolde. Mevrouw Ezenga staat voor het raam van haar woning, naast slagerij Hilbrants, te kijken naar de binnenkomende Canadezen en wordt getroffen door een verdwaalde kogel en krijgt een slagaderlijke bloeding. Zij overlijdt op 13 april 1945.
Stoffer Holtjer
Geboren op 25 oktober 1906 te Vlagtwedde en is gehuwd. De opperwachtmeester van de Koninklijke Marechaussee wordt vanwege zijn verzetswerk verraden en gearresteerd. Hij is op 8 maart 1945 gefusilleerd met 116 andere Nederlanders, als repressaille tegen de aanslag op de SS-generaal Rauter.
Luite Kampstra
Geboren op 20 februari 1923 te Eelde en hij is ongehuwd. Hij is boerenknecht en woont Hooiweg 44 te Eelde. Hij verblijft in Duitsland voor de “Arbeitseinsatz”. Hij is verdronken in de haven van Hamburg-Wilhelmburg. Hij overlijdt daar op 16 augustus.
Hendrik Lemmen
Geboren op 6 juli 1923 te Vries en hij is ongehuwd. Hij is arbeider en woont Zevenhuizerweg 23 te Eelde. Lemmen verblijft in Duitsland voor de “Arbeitseinsatz” en overlijdt op 22 maart 1945 te Hamburg-Wilhelmsburg.
Derkje Meijer-van Dijk
Geboren op 15 januari 1893 te Onstwedde en zij is gehuwd en woont Lemferdingelaan 7 te Paterswolde. In verband met hulp aan Joodse landgenoten wordt zij in maart 1944 thuis gearresteerd en overgebracht naar het kamp Vught. Vandaar wordt zij gedeporteerd naar het beruchte vrouwenkamp Ravensbrück. Zij is daar vergast op 1 januari 1945.
Willem Harm Rutgers
Geboren op 2 mei 1924 te Eelde en hij is ongehuwd. Rutgers is groentekweker en woont Onlandseweg 12 te Paterswolde. Hij is te werk gesteld in een vliegtuigfabriek. Tijdens een bombardement op 29 juli 1943 op deze fabriek komt hij om het leven.
Albertus Andries van der Velde
Geboren op 4 februari 1924 te Niehove en ongehuwd. Hij is vrachtwagenchauffeur en woont Hoofdweg 15 te Eelde. Bij een razzia in de omgeving van het toenmalige hotel-restaurant Twee Provinciën wordt hij door Duitsers neergeschoten. Hij wordt overgebracht naar een ziekenhuis waar hij op 1 augustus 1943 overlijdt.
Jacob de Vries
Geboren op 7 oktober 1916 te Roden en hij is gehuwd. De Vries is smid en woont Onlandseweg 19 te Paterswolde. Tijdens de bevrijding van Eelde is hij op zijn vlucht als onderduiker door Duitsers neergeschoten in het Kluivingsbos. Hij is overgebracht naar het Zeehospitium (Familiehotel), waar een bloedtransfusie niet meer mag baten. Hij overlijdt daar op 13 april 1945.
Overige oorlogslachtoffers:
Op 20 oktober 1943 is een Britse Lancaster bommenwerper neergeschoten en neergestort nabij de Ter Borchlaan in Eelderwolde. De gehele bemanning komt hierbij om het leven. Ter nagedachtenis hieraan is er in Eelderwolde een gedenksteen. Het betreft:
Leonard Cohen (Engelsman), 20 jaar, radiotelegrafist
Douglas Simpson Storey (Canadees), 31 jaar, staartschutter
Clarence William Gibb (Engelsman), 22 jaar, rugkoepelschutter
Gerald James Godseff (Engelsman), 20 jaar, navigator
Alfred William Nelson Lower (Engelsman), 21 jaar, boordwerktuigkundige
Peter Redford Cowling (Engelsman), 20 jaar, bommenrichter
Theodore Leonard Simpson (Engelsman), 21 jaar, vliegtuigcommandant
Op 3 februari 1945 wordt de Spitfire van de Noor Rolf Arne Berg, geboren 17 november 1917, tijdens een aanval op vliegveld Eelde geraakt door het afweergeschut en stort neer en overlijdt. Ter nagedachtenis hieraan is er een gedenksteen aan De Drift in Eelde.
Op 22 februari 1945 is de Mosquito van de 25-jarige Engelsman Jack George Enticott door het luchtafweergeschut vanaf het vliegveld neergeschoten. Na het verlaten van zijn toestel opent de parachute zich niet en stort neer. Het blijkt dat hij door een kogel is getroffen.
Op 19 maart 1945 is Gerrit J. Bockhoven, geboren op 16 februari 1912, door de Duitsers in de Vosbergen gefusilleerd.
Op 23 maart 1945 is Dina A.B. Aikema, geboren op 6 jun 1916, door de Duitsers in de Vosbergen gefusilleerd. Beiden zijn verzetsmensen uit de provincie Groningen. Van hun overlijden is in Eelde geen aangifte gedaan, zoals de wet voorschrijft.
Op 15 april 1945 wordt de 24-jarige Andries Pieter van Dorsser, een verzetsman uit Rotterdam en ondergedoken in Groningen, in een vuurlinie in de omgeving van de Kraneweg in Groningen, door een kogel geraakt. Hij wordt door de Canadezen per jeep overgebracht naar een veldhospitaal gevestigd in de school aan de Esweg in Eelde. Bij aankomst blijkt hij te zijn overleden.
Op 16 april 1945 steekt de 7-jarige Paul Wijsman omstreeks 11.00 uur onvoorzichtig de weg over in het drukke bevrijdingsverkeer van en naar Groningen. Hij wordt door een Canadees oorlogsvoertuig aangereden en is op slag dood.
Nico van de Kolk, 38 jaar afkomstig uit Amsterdam, Johannes Schreuder de Jong, 37 jaar en afkomstig uit Ommen, en Antoon van der Gouwe, 30 jaar en afkomstig uit Hilversum, zijn in leven bewakers van het beruchte kamp “Erica” te Ommen. Zij worden op hun vlucht door de Canadezen in Eelderwolde neergeschoten, nadat zij het vuur op de tanks hebben geopend.
Dorpsgenoot Lammert Hindriks, geboren 24 augustus 1921, sterft als SS-Sturmmann op 30 januari 1944 in Rudilowo in Rusland.
De in Paterswolde inwonende kwekersknecht Derk Klunder, geboren op 13 augustus 1923 te Peize, meldt zich bij de SS en is naar het Oostfront gestuurd, maar komt niet terug.
De Duitse onderofficier Helmuth, afkomstig uit Koningsbergen, pleegt op het vliegveld zelfmoord om zich te onttrekken aan de uitzending naar de frontlinie.
Op 21 juni 1944 is een Duitse Messerschitt door een Mosquito neergeschoten. Het toestel stort neer tussen de Luchtenbergerweg en de Eekhoornstraat. De bemanning bestaande uit Herbert Beyer, Hans Petersmann en Franz Riedel komen hierbij om het leven.